Η αυτοεκτίμηση είναι ένα πολύ σημαντικό συστατικό μιας επιτυχημένης και ευτυχισμένης ζωής. Μπορεί κάποιος να είναι ευλογημένος με εξυπνάδα και ικανότητες, αλλά αν δεν διαθέτει αυτοεκτίμηση είναι πολύ πιθανόν να συναντά εμπόδια στην επαγγελματική του επιτυχία, στις σχέσεις αλλά και σε όλους τους τομείς της ζωής.
Η αυτοεκτίμηση σχετίζεται με το πώς νιώθει και πως σκέπτεται κανείς για τον εαυτό του. Κάποιος που νιώθει τον εαυτό του καλό, ικανό, άξιο, αγαπητό , έχει καταφέρει να «χτίσει» υψηλή αυτοεκτίμηση για τον εαυτό του. Όποιος, αντίθετα, νιώθει ανάξιος, ανίκανος , ασήμαντος ή αποτυχημένος, διαθέτει χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Όλα τα παιδιά γεννιούνται με φυσική αυταξία και αυτοαποδοχή αλλά στην πορεία αυτές οι εγγενείς ιδιότητες τραυματίζονται με την επίδραση πολιτισμικών διαστρεβλώσεων και περιοριστικών πεποιθήσεων. Γι αυτό και η συμβολή των γονέων για τη δημιουργία θετικής αυτοεικόνας είναι καθοριστική από τα πρώτα κιόλας χρόνια της ζωής των παιδιών. Οι γονείς, λοιπόν έχουν μια μοναδική και ανεπανάληπτη ευκαιρία να επενδύσουν σε έναν «λογαριασμό αυτοεκτίμησης» τον οποίο μπορούν τα παιδιά να αξιοποιήσουν μεγαλώνοντας.
Είναι αλήθεια ώρα να δούμε πως μπορούν οι γονείς να τροφοδοτήσουν τον «λογαριασμό αυτοεκτίμησης» των παιδιών, ή μηπως όχι;
- Τι θα λέγατε, ως γονείς, να ασκηθείτε στην επιβράβευση του παιδιού σας; Δείξτε του πόσο περήφανοι είστε που είναι παιδί σας. Πείτε τους συχνά τις φράσεις: «Μπράβο σου, είσαι πολύ ικανός/ή», «Είσαι ξεχωριστός/ή», «Είμαι περήφανος/η για σένα»
- Δείξτε αποδοχή χωρίς όρους. Αποδεχτείτε τις μοναδικές του ικανότητες, τα δικά του χαρίσματα, τις δικές του δυνατότητες άνευ όρων. Πως θα σας φαινόταν μια άσκηση στον καθρέφτη με το παιδί σας; Πάρτε το και σταθείτε μπροστά στον καθρέπτη οι δυο σας και πείτε του: Θέλεις να δοκιμάσεις να πεις σ΄ αυτόν τον ωραίο τύπο που βλέπεις απέναντί σου ένα μυστικό; Πες του λοιπόν, «Σε αγαπώ και σε αποδέχομαι όπως είσαι». Παρατηρήστε τις αντιδράσεις/αντιστάσεις του παιδιού στην παραδοχή αυτή. Πιθανόν να γελάσει ή να μη θελήσει να συνεχίσει την άσκηση. Μην εγκαταλείψετε αμαχητί. Προσπαθήσετε και άλλες φορές μέχρι το παιδί να εξοικειωθεί με τη διαδικασία. Τα αποτελέσματα θα είναι θεαματικά.
- Βγάλτε από το λεξιλόγιο σας όλες τις λέξεις με αρνητικό ή περιοριστικό περιεχόμενο. Παραινέσεις της μορφής «μην τρέχεις», «δεν μιλάμε την ώρα του φαγητού» κλπ, συνήθως αποτυγχάνουν ή έχουν τα αντίθετα αποτελέσματα γιατί ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν έχει την ικανότητα να επεξεργαστεί και να αποκωδικοποιήσει την έννοια του «μην» και «δεν». Τι θα σκεφτόσασταν άραγε κι εσείς, ποια νοητική αναπαράσταση θα δημιουργούνταν στο μυαλό σας αν κάποιος σας έλεγε: «Μην σκεφτείς έναν ροζ ελέφαντα»! Είδατε; Χρησιμοποιήστε λοιπόν θετικό λεξιλόγιο
- Ενθαρρύνετε το παιδί σας να δοκιμάσει νέα πράγματα, να πειραματιστεί, να δοκιμάσει τα όριά του και τις δυνάμεις του ακόμη κι αν δεν φτάσει με την πρώτη στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Εσείς θα βρίσκεστε δίπλα του ως αρωγοί της προσπάθειάς του και θα έχετε καταφέρει να καλλιεργήσει την «ψυχική ανθεκτικότητα».
- Αποφύγετε τις συγκρίσεις με αδέρφια ή συμμαθητές. Οι άλλοι μπορούν να λειτουργήσουν ως παράδειγμα ή πηγή έμπνευσης για το παιδί χωρίς να καλλιεργείται κλίμα πίεσης και ανταγωνισμού. Συχνά η σύγκριση έχει ως αποτέλεσμα το παιδί να νιώθει ανεπαρκές και ένοχο. Πειραματιστείτε κατά τη διάρκεια της μέρας στον καθρέφτη με τη δήλωση: «Προσπαθώ να γίνω ο καλύτερος εαυτός μου».
- Ενθαρρύνετε το παιδί σας να ονειρεύεται γιατί απλώς αξίζει να κάνει τα όνειρά του πραγματικότητα και αυτό είναι αδιαπραγμάτευτο για τον καθένα. Προσκαλέστε το παιδί να οραματιστεί έναν στόχο, να τον περιγράψει με κάθε δυνατή λεπτομέρεια, και αφήστε το να βιώσει όλα τα συναισθήματα που απορρέουν από τη νέα κατάσταση σαν να συμβαίνει στο τώρα. Ακόμη κι αν αυτό που θα ονειρευτεί φαντάζει για έναν ενήλικα «εξωπραγματικό» ή μη ρεαλιστικό και ανέφικτο, ας μην το απορρίψουμε. Σημασία έχει να βρίσκεται σε επαφή με αυτό που κάνει την καρδιά του να ανατάσσεται και να γαληνεύει. Εξάλλου γνωρίζουμε πολλές περιπτώσεις ανθρώπων που κατάφεραν να υλοποιήσουν ένα παιδικό όνειρο, κι ας φάνταζε ανέφικτο.
- Επιβεβαιώστε το συναίσθημα που βιώνει όποιο κι αν είναι αυτό. Είναι σύνηθες να αναπαράγονται στερεότυπα του τύπου « οι άντρες δεν κλαίνε… », « Σώπα τώρα, μη θυμώνεις.. », κλπ. Τα συναισθήματα δεν έχουν πρόσιμο, θετικό ή αρνητικό. Η αναγνώριση, η εξωτερίκευση και η διαχείριση αυτών συμβάλλουν στην καλλιέργεια της συναισθηματικής νοημοσύνης του ανθρώπου και είναι σημαντική για την σύναψη υγιών σχέσεων με τον εαυτό και με τους άλλους. Έτσι λοιπόν, επιβεβαιώστε κάθε συναίσθημα του παιδιού. Πείτε του « καταλαβαίνω πως νιώθεις» ή «καταλαβαίνω πως πληγώθηκες» και ύστερα καλέστε το σε συζήτηση. Τότε έχετε καταφέρει να κάνετε το παιδί να νιώθει αποδεκτό άνευ όρων και να τονώσετε την αυτοπεποίθησή του.
- Φροντίστε τη δική σας αυτοεκτίμηση. Δουλέψτε με τον εαυτό σας. Μόνο ένας γονιός με υψηλή αυτοεκτίμηση μπορεί να «χτίσει» υψηλή αυτοεκτίμηση στο παιδί του. Αποδεχτείτε τη δική σας αδιαπραγμάτευτη αυταξία, ενισχύστε την αυτοεικόνα σας, βοηθήστε τα παιδιά σας να συγκροτήσουν υγιείς προσωπικότητες.
